Omawiając wpływ marihuany na zdrowie, istnieje tendencja do odwoływania się tylko do jej negatywnych skutków i opisywania jej wyłącznie jako „substancji nadużywanej”. Jak każda substancja – w tym lek – konopie mogą mieć negatywne skutki. Jednak chociaż czasami mogą wystąpić problemy związane z nadużywaniem i uzależnieniem chemicznym – tak jak w przypadku niektórych rodzajów leków i innych legalnych i nielegalnych substancji – konopie i kannabinoidy posiadają przede wszystkim  korzystny wpływ na zdrowie.

W pierwszej części zostaną sklasyfikowane działania konopi pod różnymi względami. W osobnych sekcjach przeanalizujemy te skutki w taki sam sposób, w jaki literatura medyczna analizuje każdą substancję: przegląd korzystnych i niepożądanych skutków, biorąc pod uwagę fakt, że efekt, który można uznać za niekorzystny w jednej sytuacji, może być pożądany w innym przypadku (na przykład zwiększony apetyt lub zmiana percepcji i pamięci).

Kolejnym istotnym aspektem, który należy wziąć pod uwagę podczas omawiania skutków stosowania konopi, jest stosunek szkód do korzyści; innymi słowy porównanie względnego zakresu wszelkich korzyści i wszelkich działań niepożądanych. Na przykład, czy ważna jest suchość w ustach, gdy kannabinoidy są stosowane w leczeniu zagrażającej życiu padaczki opornej na leczenie? Albo chwilowa senność przy równoległej chemioterapii podczas leczenia raka?

Trzeba podkreślić, że działanie rośliny konopi różni się od działania wyizolowanych kannabinoidów (najważniejszych aktywnych składników rośliny). Roślina zawiera również inne związki, terpeny, które oprócz nadawania jej charakterystycznego zapachu, mają działanie uzupełniające, wspierające, potęgujące lub modulujące działanie kannabinoidów.

Ostatecznie, chociaż pragnienie przyjemności jest ważnym składnikiem zdrowia psychicznego, nie będziemy zajmować się efektami, do których dąży zastosowanie pozamedyczne czyli rekreacyjne.

Skutki zastosowania konopi można sklasyfikować za pomocą wielu różnych zmiennych:

EFEKTY DZIAŁANIA „SUBSTANCJI”

Korzystne – Szkodliwe

Zamierzone – Niezamierzone

Ściśle mówiąc, konopie nie są „substancją”, ale rośliną. Aczkolwiek, bardziej trafne byłoby mówienie o skutkach „substancji”, ponieważ wiele różnych związków jest wprowadzanych do organizmu ludzkiego podczas konsumpcji konopi, z których kilka z nich ma wpływ na efekt działania. To, czy dany efekt zostanie zaklasyfikowany jako korzystny czy szkodliwy i zamierzony czy niezamierzony, będzie zależeć od okoliczności i celu jego użycia. Na przykład w przypadku PSTD (zespół stresu pourazowego) zaburzenia pamięci są w rzeczywistości efektem zamierzonym, ponieważ celem leczenia jest pomoc pacjentom w zapomnieniu i/lub oderwaniu się emocjonalnie od traumatycznej sytuacji, która spowodowała zaburzenie. Zatem w tym przypadku to, co można uznać za szkodliwe działanie w innym przypadku, w tym może rzeczywiście być korzystne.

EFEKTY ZWIĄZANE Z FORMĄ APLIKACJI

a) Oddechowe (inhalacja)

1. Wdychanie dymu powstałego w wyniku spalania kwiatów i liści (palenie)

2. Wdychanie oparów (przy użyciu specjalnych urządzeń do inhalacji)

b) Doustnie lub dojelitowo (spożycie z połknięciem preparatów w postaci olejku lub kapsułek)

c) Przezskórnie (nakładanie plastrów, wcieranie kremów i maści na skórę)

d) Podjęzykowo (olejki i rozpylacze aplikowane pod język)

e) Doodbytniczo (czopki)

W przyszłości, wraz z postępem technologii, bez wątpienia zostaną opracowane nowe formy podawania, takie jak krople do oczu czy roztwory do zastrzyków.

Wybór odpowiedniej formy podawania zależy od wielu różnych czynników. Niektóre metody są wybierane w celu uzyskania efektu ogólnoustrojowego (ogólnego), na przykład w leczeniu padaczki, chorób neurodegeneracyjnych, nudności i wymiotów, PTSD, zaburzeń immunologicznych i przewlekłego bólu. Są to metody wziewne, doustne, podjęzykowe i doodbytnicze.

Podawanie miejscowe, zewnętrzne jest metodą z wyboru w leczeniu schorzeń skóry, takich jak trądzik, łuszczyca i inne schorzeń występujące na skórze, takich jak np. atopowe zapalenie skóry. Mogą być również stosowane w leczeniu bólu mięśni lub stawów, miejscowo.

Wreszcie, w przypadku niektórych stanów klinicznych – takich jak choroba zwyrodnieniowa stawów i reumatoidalne zapalenie stawów(RZS) – konieczne lub bardziej korzystne może być komplementarne stosowanie zarówno poprzez drogi oddechowe, ogólnoustrojowo, jak i miejscowo.

Szybkość, z jaką leczenie zaczyna przynosić efekty i czas trwania efektów różni się w zależności od poszczególnej metody i formy. Czynnik ten należy wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o strategii terapeutycznej. W przypadku drogi wziewnej efekt jest bardzo szybki i krótkotrwały, co oznacza, że dawkę trzeba często powtarzać. W przeciwieństwie do tego, podanie leku doustnie może zacząć działać dopiero po dwóch godzinach, ale efekt utrzymuje się przez wiele godzin, więc lekarstwo wystarczy podawać dwa lub trzy razy dziennie.

Każda metoda aplikacji ma swoje zalety i wady, użyteczność i zastosowanie. Jednak palenie jest wyraźnie odradzane z tych samych powodów, z których odradzane jest palenie tytoniu: powoduje powstawanie związków rakotwórczych, substancji smolistych i innych szkodliwych zanieczyszczeń.

EFEKTY ZWIĄZANE ZE ZDROWIEM PSYCHICZNYM

a) Działanie na psychopatologicznie zdrowej strukturze

b) Działanie na podatną psychopatologicznie lub niezdrową strukturę

To kolejny równie ważny aspekt. Konopie i kannabinoidy, zwłaszcza THC, działają inaczej w tych dwóch strukturach psychopatologicznych. Na przykład efekt „wywołujący schizofrenię” przypisywany substancji (który omówimy w części II) nie występuje we wszystkich przypadkach, ale tylko u pacjentów z istniejącą wrażliwością, gdzie może przyspieszyć powstawanie choroby. Pomimo ryzyka spożywania THC przez osoby z pewną wrażliwością, niektóre kannabinoidy (takie jak CBD) mają działanie terapeutyczne przy niektórych zaburzeniach zdrowia psychicznego, takich jak lęk, depresja, ataki paniki i psychozy – innymi słowy, wśród pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.

Dlatego ważna jest nie tylko struktura podstawowa(osoba i choroba), ale sam kannabinoid i grupa stosowanych kannabinoidów. Odmiany o dużej sile psychoaktywnej są potencjalnie bardziej ryzykowne i mogą powodować negatywne skutki psychiczne. Efekt zależy również od dawki; nierzadko spotyka się przypadki osób, które wcześniej przy wielu okazjach rekreacyjnie spożywały konopie indyjskie bez negatywnych skutków, ale doświadczają przejściowych epizodów psychotycznych po przyjęciu nadmiernej dawki.

Opierając się na doświadczeniach klinicznych, należy podkreślić, że stosowanie konopi w celach leczniczych przez osobę o strukturze psychicznej wrażliwej psychopatologicznie, choć wymaga dużej ostrożności, nie musi nieuchronnie być powiązana z niepożądanym oddziaływaniem.

Na koniec trzeba również rozważyć możliwość wystąpienia reakcji idiosynkratycznych, tj. reakcji, których nie można przewidzieć lub charakterystycznych dla danego produktu, ale mogących powodować nieprzewidziane skutki u niektórych osób. Z tych wszystkich powodów każdemu, kto zaczyna używać marihuany, z jakiejkolwiek przyczyny, zaleca się rozpoczęcie od niskiej dawki, stopniowo zwiększając ją w razie potrzeby, dostosowując dawkę do indywidualnych potrzeb jednocześnie redukując skutki uboczne do minimum.

EFEKTY UŻYTKOWANIA

a) Zastosowanie lecznicze (w przypadku choroby, w celach terapeutycznych)

b) Zastosowanie niemedyczne (przez dorosłych i rekreacyjne)

Ważne jest, aby pamiętać, że efekty mogą się też różnić w zależności od sposobu użytkowania. Ze względu na różne czynniki – w tym sam produkt, sposób podawania i dawkę, leczoną jednostkę chorobową, oraz podatność użytkownika na działanie konopi – efekty, które są rozpoznawane w zastosowaniach niemedycznych, nie są zazwyczaj odczuwane podczas stosowania konopi leczniczo pod nadzorem wykwalifikowanego i doświadczonego lekarza. Na przykład w przypadku uzależnień, które w badaniach klinicznych są bardzo rzadkie. Przy umiejętnym stosowaniu, efektów psychoaktywnych można uniknąć nawet przy użyciu THC.

EFEKTY ZWIĄZANE Z „NASTAWIENIEM I OTOCZENIEM” (tj. stan i środowisko)

Czynniki „nastawienia i otoczenia” są związane z kwestiami omawianymi powyżej w grupach 3 i 4, ale w szczególności z indywidualnymi aspektami danej osoby i kontekstem użytkowania danego leku. Skutki marihuany nie są takie same, gdy są zażywane w bezpiecznym środowisku, w przyjemnym otoczeniu, w towarzystwie dobrych, wyrozumiałych ludzi, jak wtedy, gdy są zażywane w sytuacji prohibicji i nagany, np. w obecności policji. W tym drugim przypadku prawdopodobieństwo wystąpienia negatywnych skutków i poczucia prześladowania lub paranoi jest wyższe. Jeśli chodzi o „nastawienie”, osoby, które mają negatywne oczekiwania lub obawy, nie powinny spożywać marihuany, ponieważ zwiększa się prawdopodobieństwo wystąpienia negatywnych skutków w sferze psychologicznej.

EFEKTY ZALEŻNE OD POCHODZENIA „SUBSTANCJI”

a) Naturalne kannabinoidy w ekstraktach roślinnych

b) Oczyszczone(izolowane) naturalne kannabinoidy w sztucznych preparatach

c) Syntetyczne kannabinoidy w preparatach farmaceutycznych

d) Syntetyczne kannabinoidy w zastosowaniach rekreacyjnych

Zarówno w zastosowaniu medycznym, jak i rekreacyjnym, te cztery rodzaje produktów mają różne skutki, poziomy tolerancji i potencjalne zagrożenia. Produkty syntetyczne wiążą się z największym ryzykiem i niekorzystnymi skutkami, z których niektóre mogą być poważne, a nawet zagrażać życiu ze względu na ich wpływ na układ krążenia. Dotyczy to syntetycznych kannabinoidów używanych do celów rekreacyjnych z grupy substancji znanych jako „dopalacze”. Syntetyczne kannabinoidy, które zostały dopuszczone do użytku medycznego (Dronabinol, Nabilone) również mają negatywne skutki, ale nie stanowią tak wysokiego ryzyka jak te sprzedawane na czarnym rynku.

Jak widać, jakakolwiek dyskusja na temat skutków marihuany i kannabonoidów nie jest ani tak prosta, ani tak oczywista, jak często się sugeruje.

W następnej części tego artykułu przyjrzymy się niektórym niekorzystnym skutkom, które budzą największe obawy i są często przedstawiane jako argumenty przeciwko legalizacji marihuany.